Núi rừng Tây Thiên nằm trọn sườn phía Tây dãy Tam Đảo thuộc phạm vi hành chính huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc. Trong tiềm thức văn hóa Việt, từ giao điểm Tam giang: Sông Thao, Sông Đà, Sông Lô (Bạch Hạc) làm điểm quy chiếu thì phía Thượng nguồn là đất Tổ, bên hữu là đất Cha (Tản Viên Sơn), bên tả là đất mẹ (Tam Đảo núi) đều thuộc đất Xứ Đoài - một miền huyền sử và vùng đậm đặc cổ tích, danh lam.

Tây Thiên từ khoảng thế kỷ I đã là nơi đến đầu tiên ở Việt Nam của Phật giáo có nguồn gốc từ Ấn Độ cổ đại, để từ đó mà lan tỏa dần sang vùng Kinh Bắc, ngược lên miền Bắc, đất Đông Ngô của Tôn Quyền thế kỷ III (Kỷ yếu Hội thảo "Mấy vấn đề về Phật giáo Tây Thiên").